8. Monitoring
8.13 Hakowanie monitoringu
Przed wykonaniem tego ćwiczenia polecamy rozdział Panoptyzm z książki Michela Foucault Nadzorować i karać.
Zobacz projekt Meddiengruppe Bitnik pt. Surveillance Chess.
W krytycznej pracy z monitoringiem chodzi głównie i przede wszystkim o to, aby go zauważać. Jako wstęp do tego ćwiczenia możesz zaproponować zadanie polegające na rejestrowaniu (poprzez fotografie czy printscreeny) praktyk opartych na monitoringu wokół siebie. Pomoże to zobaczyć sytuacje, momenty, miejsca, działania, w których jesteśmy monitorowani (lub monitorujemy innych). Porozmawiajcie w grupie o rezultatach swoich obserwacji.
Poproś uczestniczki i uczestników, by podzielili się na 3-4 zespoły. Każdy z zespołów ma za zadanie zaprojektowanie i przeprowadzenie działania o charakterze artywistycznym, którego celem jest krytyczna praca z obecnością monitoringu w przestrzeni publicznej. W zależności od charakteru i zaawansowania grupy, możesz zespołom zostawić zupełnie wolną rękę (określając wyłącznie czas na realizację akcji) lub stworzyć ramy. Przykładowo: każdemu z zespołów wskaż narzędzia (np. smartfony/dokumenty tożsamości/lornetki) i miejsca (np. dworzec PKP/osiedle zamknięte/miejski plac), które musi włączyć w swoje działanie; możesz przekazać instrukcje (np. „Spróbujcie namówić 10 przechodniów, aby pokazali wam swoje dokumenty tożsamości”, „Odnajdźcie na dworcu kamery monitoringu i spróbujcie doprowadzić do spotkania ze strażnikiem/strażniczką, która kontroluje obraz z kamer”, „Wejdźcie na osiedle zamknięte i za pomocą lornetek zaglądajcie w okna, próbując wywołać reakcję mieszkańców”, „Korzystając z aplikacji Google Street View spróbujcie dotrzeć do miejsc, które nie zostały objęte projektem lub których widok w aplikacji się zdezaktualizował”).
Co istotne: działania powinny być również rejestrowane (zdjęcia/filmiki) przez zespół.
Po wykonaniu akcji wszystkie zespoły prezentują efekty swoich działań. Nie jest istotne, czy zakończyły się one „sukcesem”, czy „porażką” – ważne, co pozwoliły zaobserwować i jakie wnioski z tego płyną.