4. Krajobraz
4.11 „Lost Territories” Sputnik Photos
Agnieszka Rayss, z cyklu Ostatnia rozmowa z akademikiem Sacharowem, dzięki uprzejmości artystki.
Fotografia na wystawie zwracała uwagę dużym formatem zachęcającym do oglądania krajobrazu ze znacznej odległości, zaś mały podpis wymagał podejścia blisko do ściany, a więc utraty zdjęcia z pola widzenia. Podpis brzmiał:
„Ogromne »kretowiska« powstałe w wyniku podziemnego wybuchu bomby atomowej na poligonie w pobliżu miasta Semej (dawnego Semipałatyńska) w Kazachstanie. W latach 1949-1989 na poligonie dokonano około 500 »eksperymentów«, jak określano wtedy eksplozje nuklearne. W 1953 roku zdetonowano tu pierwszą radziecką bombę wodorową. »Doświadczenie« nadzorował główny konstruktor tej broni, późniejszy dysydent Andriej Sacharow. Kilka godzin po wybuchu, jadąc z grupą naukowców na miejsce eksplozji, Sacharow zobaczył oślepłego i poparzonego orła, skaczącego bezradnie po wypalonym stepie. Był to widok, który prześladował go przez całe życie”.