Edukacja wizualna

Info

Edukacja wizualna zajmuje się patrzeniem i obrazami. Bliżej jej do edukacji społecznej niż artystycznej czy medialnej (choć sztuka i media są dla niej ważnymi narzędziami). Może służyć lepszemu wzajemnemu rozumieniu różnych grup i osób, odkrywaniu procesów i relacji społecznych, zauważaniu i analizie zjawisk, a także stwarzaniu reprezentacji przez społeczności i grupy, które są jej z różnych powodów pozbawione.

Zobacz też efekty projektów: „Seminarium wizualne”,

 


Wizualny Eksperyment Muzealny



oraz publikację Fundacji Evensa Media Literacy in Europe: Visual literacy - how to think and act with images.  

 

 

Edukacja wizualna to raczej ćwiczenie umiejętności niż zdobywanie wiedzy, choć wiedzę z pewnością poszerza o nowe perspektywy. Dobrą metaforą edukacji wizualnej jest umiejętność zadania pytania „co widzę?” w sytuacji na pozór oczywistej. W tym sensie edukacja wizualna wiąże się z kompetencją krytycznego patrzenia, które można rozumieć podobnie do krytycznego myślenia – jako umiejętność dociekania, sprawdzania, a jeśli to konieczne, również podważania informacji prezentowanych jako pewne.

Edukacja wizualna może polegać na:

Pokazywaniu tego, czego nie widać: przez wzmożenie uwagi, wskazywanie palcem, oznaczanie, odsłanianie, gromadzenie, udostępnianie itp.
    Dekonstruowaniu automatyzmu postrzegania, czyli próbie patrzenia na rzeczywistość tak, jakbyśmy wszystko widzieli bez znajomości kontekstu. Podważaniu przekonania, że obrazy mówią same za siebie i wszyscy widzimy tak samo.Przekierowaniu uwagi na to, co marginalizowane. Łączeniu tego, co artystyczne, aktywistyczne, badawcze, z życiem codziennym. Pokazywaniu procesu widzenia jako relatywnego/subiektywnego/zależnego od kontekstu. Zachwianiu perspektywy: to zachęcanie do tego, by uważnie oglądać z każdej strony, zamiast patrzeć frontalnie, podchodzić bliżej, a nie stać w miejscu, by wynajdywać pęknięcia i detale, które miały pozostać niezauważone. Autorefleksji, czyli zdolności do zwrócenia uwagi na siebie i poddaniu analizie swoich własnych zachowań i punktów widzenia. Celowym tworzeniu napięć po to, aby dzięki nim uwidaczniać ważne sprawy i tematy. Rozjaśnianiu rozumianym jako zrównywanie poziomu wiedzy i świadomości. Analizie obrazów, rozumianych szeroko i wielomedialnie. Ćwiczeniu się w zamianie punktu widzenia. Tworzeniu alternatywnych narracji, również fikcyjnych, które problematyzują realne zjawiska. Ćwiczeniu dystansu rozumianego jako spojrzenie z góry, pozwalające dostrzec zależności między zjawiskami. Edukowaniu w sposób otwarty i niepouczający. Działaniu opierającym się na praktykowaniu uważnego patrzenia, przyglądania się szczegółom, ale też zrywaniu kolejnych warstw. Otwartości na poszukiwanie nowych form: czasem lepiej w sposób metaforyczny czy symboliczny wyrażać treści, które inaczej byłyby podane zbyt nachalnie. Uznawaniu, że przeoczeniem jest uznawanie czegokolwiek za oczywiste dla wszystkich.
    Przechwytywaniu tego, co oficjalne, do reprezentowania tego, co oddolne. Szukaniu dziury w całym i dzieleniu włosa na czworo: nawet za cenę uznania, że jest się osobą niegrzeczną. Konfrontacji z wyobrażeniami, wyrobionymi przekonaniami odbiorców, rozmowie i namyśle nad często skrajnie odmiennym punktem widzenia. Podważaniu wyobrażenia świadomości zbiorowej kształtowanego według stereotypowego myślenia.

Edukacja wizualna może służyć między innymi do:

Krytycznego uczestnictwa w życiu społecznym z wykorzystaniem narzędzi wizualnych. Wzmacniania postawy empatycznej, polegającej na próbie zrozumienia motywacji osób mających odmienną perspektywę. Zebrania w jednym miejscu śladów czegoś, co umyka uwadze, bo jest rozproszone. Ujawniania miejsc, procesów, osób, kwestii i mechanizmów, które przeoczamy. Rozumienia, że obrazy i media wizualne potrzebują interpretacji. Otwierania się na nowe/inne perspektywy. Stawiania pytań o to, co pozornie jest oczywiste, jak norma, władza, płeć. Wprowadzania w sferę publiczną ważnych tematów. Zobaczenia wykluczenia, marginalizacji i nierówności. Oduczania się tego, czego byliśmy uczeni i do czego się przyzwyczailiśmy. Rozszczelniania sposobów opowiadania o świecie. Tworzenia obrazów, których funkcją nie jest porządkowanie informacji, a ich problematyzowanie. Tworzenia sytuacji namysłu, które może skutkować bardziej świadomym działaniem, np. w obszarze mediów społecznościowych, ale też w przestrzeni publicznej i szeroko rozumianej rzeczywistości społecznej. Pogłębiania rozumienia tego, na co patrzymy, zadawanie sobie pytań o działanie tego, co tworzymy, znajdowania powiązań między zjawiskami i poszerzania horyzontów dzięki działaniom i obserwacjom. Dostrzegania umowności podziałów i społecznych konwencji.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.